การจัดสร้างพิพิธภัณฑ์
บทความ โดย : พรทิพย์ โรจนพิทยากร
สถาบันได้พัฒนา ปรับเปลี่ยน และเปลี่ยนแปลงหลายประการด้วยความมุ่งมั่นเพื่อก้าวไปสู่ความเป็นนานาชาติและการเป็นสถาบันการศึกษาระดับโลก สถาบันได้กำหนดค่านิยมใหม่คือ “สร้างปัญญา เพื่อการเปลี่ยนแปลง” หรือ WISDOM for Changeซึ่งการเปลี่ยนแปลงส่วนใหญ่เกิดในช่วงการบริหารงานของศาสตราจารย์ ดร.สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ โดยมีแนวคิดในการจัดสร้างพิพิธภัณฑ์ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระราชทานแนวพระราชดำริในการจัดตั้งสถาบันการศึกษาชั้นสูงเพื่ออบรมวิชาเศรษฐกิจ ตลอดจนวิชาการบริหารสำหรับผู้ที่จะมีหน้าที่พัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ และเพื่อเชิดชูบทบาทของคณาจารย์และนักศึกษานิด้าซึ่งมีส่วนสร้างประวัติศาสตร์ของประเทศ อธิการบดีได้มอบนโยบายให้ผู้อำนวยการสำนักบรรณสารการพัฒนาในขณะนั้นคือ รองศาสตราจารย์ ดร.ระวีวรรณ เอื้อพันธ์วิริยะกุล แต่งตั้งคณะกรรมการกำหนดรายละเอียดการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (คำสั่งสถาบันที่ ๕๕๐/๒๕๕๓ วันที่ ๑๖ สิงหาคม ๒๕๕๓) คณะกรรมการฯ ได้จัดการประชุมรวมทั้งสิ้น ๔ ครั้ง และได้จัดเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ และพิพิธภัณฑ์วัดไตรมิตร ศูนย์ประวัติศาสตร์เยาวราช ในวันที่ ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ และเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ธนาคารไทย ธนาคารไทยพาณิชย์ วันที่ ๑๐ มกราคม ๒๕๕๔ หลังจากนั้น คณะกรรมการฯ ได้จัดทำข้อกำหนดและขอบเขตงานจ้างเหมาออกแบบ พร้อมจัดหา จัดทำและประกอบติดตั้ง งานตกแต่งภายใน งานจัดนิทรรศการ พิพิธภัณฑ์สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ พร้อมแต่งตั้งคณะกรรมการจัดจ้างโดยวิธีพิเศษ ๑ ชุด และ คณะกรรมการตรวจการจ้าง ๑ ชุด (คำสั่งสถาบันที่ ๓๙๓/๒๕๕๕ วันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๕) คณะกรรมการฯ ได้พิจารณาคัดเลือกบริษัทที่นำเสนอแบบพร้อมแนวคิดตามเกณฑ์ที่กำหนด ซึ่งบริษัทซีเอ็มโอ จำกัด (มหาชน) เป็นบริษัทที่ได้รับคัดเลือก
วัตถุประสงค์การก่อตั้ง
๑. เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชในด้านการศึกษา
๒. เพื่อให้สังคมเห็นถึงความมีบทบาทสำคัญของสถาบัน กับการพัฒนาประเทศตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน
๓. เพื่อเป็นพื้นที่จัดแสดงเอกสาร หลักฐานที่สะท้อนถึงเกียรติภูมิของสถาบันในการมีส่วนร่วมพัฒนาประเทศ
เนื้อหาของพิพิธภัณฑ์
การนำเสนอเนื้อหาแบ่งออกเป็น ๓ โซน ดังนี้
โซนที่ ๑ จากพระราชปณิธาน สู่สถาบันเพื่อการพัฒนาประเทศ
นำเสนอแนวพระราชดำริอันเป็นที่มาของการก่อตั้งสถาบัน ความสนพระทัยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและบุคคลสำคัญที่มีส่วนร่วมในการบุกเบิกก่อตั้งสถาบัน รวมทั้งความร่วมมือและความช่วยเหลือจากต่างประเทศ คือ นายเดวิด รอกกิเฟลเลอร์ ดร.สเตซีย์ เมย์ และมูลนิธิฟอร์ด
นำเสนอด้วยเทคนิค Transparent Display คือการผสมผสานเรื่องราวที่ต้องการนำเสนอผ่านวัตถุที่จัดแสดง ควบคู่ไปกับอินเทอแรคทีฟ (Interactive)
โซน ๒ ประวัติศาสตร์สังคมไทย ประวัติศาสตร์สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
นำเสนอประวัติศาสตร์ของสถาบันควบคู่ไปกับประวัติศาสตร์สังคมไทย โดยแบ่งเป็น ๕ ทศวรรษ เสนอผ่านวิดีทัศน์ ๒๐ เรื่องได้แก่
๑) ทศวรรษที่ ๑(พ.ศ. ๒๕๐๙-๒๕๑๘) มีเหตุการณ์สำคัญ คือ
– ๑๔ ตุลาคม ประชาชน ประชาธิปไตย เหตุการณ์เรียกร้องประชาธิปไตยเมื่อวันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ และการเสียชีวิตของนายจีระ บุญมาก นิสิตปริญญาโท คณะบริหารธุรกิจของสถาบัน
– บุกเบิกสถาบัน ผู้มีส่วนในการก่อตั้งสถาบัน อาทิ ศาสตราจารย์ บุญชนะ อัตถากร ศาสตราจารย์ ดร.มาลัย หุวะนันทน์ ศาสตราจารย์ ดร.ชุบ กาญจนประกร และท่านอื่น ๆ
– ประชาธิปไตยเบ่งบาน สรรหาอธิการบดีโดยคนในสถาบัน การสรรหาและให้บุคลากรของสถาบันลงคะแนนเสียงเลือกอธิการบดีเป็นครั้งแรกของสถาบันและของมหาวิทยาลัยในประเทศไทย
– นิด้าโพล กระบอกเสียงสะท้อนสังคม การสำรวจความคิดเห็นของประชาชนเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ.๒๕๑๘ และการพัฒนานิด้าโพลในปัจจุบัน
๒) ทศวรรษที่ ๒ (พ.ศ.๒๕๑๙-๒๕๒๘) มีเหตุการณ์สำคัญ คือ
– วิชาการเพื่อสังคม การก่อตั้งศูนย์บริการวิชาการซึ่งเป็นศูนย์บริการวิชาการแห่งแรกของสถาบันการศึกษาชั้นสูงในประเทศไทย
– TACT Awards ค้นหา ยกระดับโฆษณาไทย การก่อตั้ง TACT Awardsด้วยความร่วมมือของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
– NIDA IMET สร้างเครือข่ายในภูมิภาค โครงการ NIDA IMET ซึ่งเปิดอบรมนักธุรกิจในส่วนภูมิภาค มีการจัดอบรมต่อเนื่องกัน ถึง ๘ รุ่น ระหว่าง พ.ศ. ๒๕๒๗-๒๕๓๔
๓) ทศวรรษที่ ๓ (พ.ศ.๒๕๒๙-๒๕๓๘)มีเหตุการณ์สำคัญ คือ
– ฝึกอบรมเพื่อพัฒนา การฝึกอบรมเป็นภารกิจสำคัญตั้งแต่เริ่มก่อตั้งสถาบัน ต่อมาได้จัดตั้งสำนักฝึกอบรมเพื่อทำหน้าที่ฝึกอบรมให้แก่หน่วยงานทั้งภาครัฐและภาคเอกชน บทบาทดังกล่าวยังดำเนินมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
– วิจัยเพื่อต่อยอดความรู้ การวิจัยเป็นภารกิจสำคัญอีกภารกิจหนึ่งของสถาบัน วัตถุประสงค์เพื่อให้คณาจารย์ได้พัฒนาความรู้ ความสามารถ เพิ่มพูนองค์ความรู้ และนำไปพัฒนาการเรียนการสอน และให้บุคลากรได้นำความรู้ไปพัฒนางานที่รับผิดชอบ
– ศูนย์ข่าวจีระ บุญมาก การก่อตั้งศูนย์ข่าว จีระ บุญมาก เพื่อประสานงานตามหาบุคคลที่สูญหายในเหตุการณ์เดือนพฤษภาคม ๒๕๓๕
– ขยายโอกาสทางการศึกษา การเปิดหลักสูตรภาคพิเศษของสถาบันทั้งในกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัด เพื่อช่วยให้ผู้ที่ต้องการเพิ่มพูนความรู้แต่ไม่สามารถเข้าเรียนในภาคปกติได้
๔) ทศวรรษที่ ๔ (พ.ศ.๒๕๓๙-๒๕๔๘) มีเหตุการณ์สำคัญ คือ
– ศูนย์การศึกษาสีคิ้ว การก่อตั้งศูนย์การศึกษาสีคิ้ว จ.นครราชสีมา เป็นศูนย์การศึกษาแห่งเดียวที่มีอาคารเรียนของตนเอง
– ค่า FT ศาสตราจารย์ ดร.ธีระพงษ์ วิกิตเศรษฐ และ รองศาสตราจารย์ ดร.วิชิต หล่อจีระชุณห์กุล อาจารย์ของสถาบัน ได้เสนอสูตรการปรับอัตราค่าไฟฟ้าโดยอัตโนมัติ (ค่า FT) ซึ่งเป็นวิธีการคำนวณต้นทุนค่าไฟฟ้าที่ปรับเปลี่ยนไปตามต้นทุนที่เป็นจริง
– พอเพียงอย่างเพียงพอ การก่อตั้งศูนย์เศรษฐกิจพอเพียงในปีพ.ศ.๒๕๔๗ เพื่อเผยแพร่แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงให้บุคลากรของสถาบัน และเผยแพร่สู่สังคม
– ประกันต้นทุนการผลิตเพื่อชาวนาไทย ศาสตราจารย์ ดร.ธีระพงษ์ วิกิตเศรษฐ และคณะวิจัยได้เสนอแนวทางประกันต้นทุนการผลิตเพื่อช่วยเหลือชาวนา เมื่อผลผลิตเสียหายจากภาวะน้ำท่วมหรือฝนแล้ง
๕) ทศวรรษที่ ๕ (พ.ศ.๒๕๔๙-ปัจจุบัน)มีเหตุการณ์สำคัญ คือ
– โตไปไม่โกง โครงการโตไปไม่โกง ซึ่งสถาบันดำเนินการร่วมกับกรุงเทพมหานคร เพื่อทำหลักสูตรการเรียนการสอนที่สร้างค่านิยมใหม่ให้ปฏิเสธการทุจริตคอร์รัปชั่นและกลโกงทุกรูปแบบ
– โครงการปริญญาเอกและวิทยาลัยนานาชาติ การเปิดสอนระดับปริญญาเอกและวิทยาลัยนานาชาติเพื่อเตรียมความพร้อมสู่การเข้าร่วมประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนและการเป็นสถาบันการศึกษาระดับโลก
– Living Library การปรับกายภาพของสำนักบรรณสารการพัฒนา ให้เป็นห้องสมุดที่ทันสมัย มีสภาพแวดล้อมสะดวกสบาย และตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ในยุคดิจิตอล
– WISDOM for Change เป็นแนวทางการพัฒนาสถาบันสู่มาตรฐานระดับโลก โดยมุ่งพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอน อาคาร สถานที่ และสร้างบรรยากาศของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
โซน ๓ สร้างปัญญาเพื่อการเปลี่ยนแปลง
นำเสนอแนวคิดในการบริหารสถาบันของอธิการบดีตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และแนวทางการพัฒนาสถาบันในอนาคต ผ่านจอขนาดใหญ่ และโซนนี้มีเสาแห่งปัญญาให้ผู้ชมได้ถ่ายภาพเป็นที่ระลึกและโพสต์ขึ้นเฟซบุคของพิพิธภัณฑ์
พิพิธภัณฑ์สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ หรือนิด้ามิวเซียมตั้งอยู่ที่ ชั้น ๒ อาคารนราธิปพงศ์ประพันธ์ เปิดให้ชมในวันราชการ ตั้งแต่เวลา ๐๙.๓๐-๑๖.๓๐ น. ขอเชิญชวนคณาจารย์ บุคลากร นักศึกษา และผู้ที่สนใจมาร่วมชื่นชมกับเกียรติประวัติอันยิ่งใหญ่ของสถาบันที่ได้ร่วมสร้างประวัติศาสตร์ด้วยการริเริ่ม สร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ ให้กับสังคมไทยมาโดยตลอด
บรรณานุกรม
กรมวิเทศสหการ. ๒๕๐๙. กำเนิดสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. พระนคร: กรมวิเทศสหการ. ๓๙๒ หน้า.สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๒๕๒๙.
ครบรอบ ๒๐ ปี สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. กรุงเทพมหานคร:สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๒๗๖ หน้า. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๒๕๓๓.
๒๕๐๙-๒๕๓๓ ยี่สิบสี่ปีแห่งการสถาปนา. กรุงเทพมหานคร:สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๖๐ หน้า. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๒๕๔๕.
๓๖ ปี สพบ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๒๔๕ หน้า. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๒๕๔๙
๔ ทศวรรษ พัฒนบริหาร. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๑๖๘ หน้า. ๒๕๕๔.
สร้างปัญญาเพื่อการเปลี่ยนแปลง. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๘๘ หน้า. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๒๕๕๖.
ผลงานการบริหาร สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ระหว่าง พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๖. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. ๑๕๕ หน้า.